Dr. Musli Vërbani

 

Maa xhaaze lid daruureti zaale bi zevaalihii

Çka lejohet në domosdoshmëri, ndalohet me largimin e asaj domosdoshmërie

 

 

Kuptimi i rregullës:

 

Në rast domosdoshmërie robi i Allahut lirohet nga obligimi, ndërsa kur të kalon ajo domosdoshmëri atëherë çështja kthehet në ligjin bazë – obligueshmëria e atij adhurimi.

Në rast domosdoshmërie veprohet e ndaluara, ndërsa kur të kalon ajo domosdoshmëri atëherë çështja kthehet në ligjin bazë – ndalesa e asaj çështjeje.

Zoti i Lartmadhëruar ka paraparë obligime, mirëpo ndonjëherë nga ato obligime lirohen robërit e Tij me arsyetim, mirëpo kur të tejkalohet ajo domosdoshmëri kthehet rregulli në bazën e saj.

 

Shembuj të lirimit nga obligueshmëria:

– Arsyetimi për shkak të sëmundjes.

– Arsyetimi për shkak të udhëtimit.

– Arsyetimi për shkak të frikës.

– Arsyetimi për shkak të kërcënimit.

– Arsyetimi për shkak të vështirësisë.

 

Po ashtu Zoti i Lartmadhëruar ka paraparë masa lehtësuese për të vepruar ndalesa kur të ekziston arsyeja.

 

 

Shembull i të vepruarit e ndalesës:

 

Arsyetohet konsumimi i mishit të derrit në rast domosdoshmërie, por kur të kalon ajo domosdoshmëri kthehet ligji bazë – ndalimi i mishit të derrit.

Arsyetohet konsumimi i alkoolit në rast domosdoshmërie, por kur të kalon ajo domosdoshmëri kthehet ligji bazë – ndalimi i alkoolit.

 

Kur të eliminohet shkaku dhe arsyeja, ligji kthehet në bazën e tij të mëhershme.

 

Shembuj:

– Uji dhe Tejemumi.

Në mungesë të ujit merret tejemum, mirëpo kur të gjendet uji, bëhet obligativ abdesi.

Kur të gjendet uji, prishet tejemumi.

– Udhëtari ka arsye në shkurtimin e namazit, mirëpo kur të kthehet në vendin e tij eliminohet arsyeja dhe e falë namazin e plotë.

– Udhëtari kur të vendos të qëndrojë më shumë se 15 ditë në vendin e destinacionit të udhëtimit, eliminohet arsyeja dhe e falë namazin e plotë, i bëhet obligim agjërimi etj.

– I sëmuri kur të shërohet, i bëhet obligim agjërimi, etj.