Dr. Musli Vërbani

 

Llojet e shkakut ligjor

1. Shkaku ligjor mund të jetë shkak i obligimit të të ngarkuarit:

Shembull: Koha është shkak ligjor që të bëhet namazi farz. Zoti i Lartmadhëruar thotë:

“Fale namazin nga momenti kur dielli kalon nga zeniti.”

Nga kjo rezulton se obligueshmëria e kalimit të diellit nga zeniti ka tri çështje:

E para: Obligueshmëria e drekës është ligj obligativ.

E dyta: Vetë zeniti, pra, kalimi i dellit prej mesit të qiellit në vazhdimin e rrugës në pjesën tjetër, e cila pa diskutim nuk është ligj, por shenjë e ligjit.

E treta: Vetë koha e zevalit (zenitit) obligueshmëria. E ky është ligji rregullativ (predispozitues), i cili nxirret prej ligjit.

Shembull tjetër:

Fillimi i muajit të ramazanit është shkak për t’u bërë farz agjërimi i ramazanit, ku Zoti i Lartmadhëruar thotë: “Dhe kush nga ju prezanton në këtë muaj, le të agjërojë.”

 

1. Shkaku mund të jetë shkak ligjor për të fituar të drejtën e pronësisë:

– me shitblerje pronësohet.

1. Shkaku mund të jetë shkak ligjor për të fituar të drejtën e shfrytëzimit:

– me kontratë të qirasë fitohet e drejta e shfrytëzimit,

1. Shkaku mund të jetë shkak ligjor për të fituar të drejtën e shpronësisë:

Shembull:

– Vakfi është shkak për shpronësimin e inventarit.

Disa shembuj tjerë të shkakut ligjor:

– Akti i kurorëzimit lejon aktin seksual,

– shkurorëzimi ndalon të drejtën e aktit seksual,

– afërsia dhe martesa janë shkak për të fituar të drejtën trashëgimore.