Dr. Musli Vërbani
Llojet e shkakut ligjor varësisht nga mundësia e të vepruarit
Varësisht nga mundësia e të vepruarit, shkaku ndahet në dy lloje:
E para: Shkaku, të cilin i obliguari ka mundësi të veprojë.
E dyta: Shkaku, i cili nuk është brenda mundësive të të obliguarit që të veprojë.
E para: Shkaku, të cilin i obliguari ka mundësi të veprojë:
Shembull:
– vrasja me qëllim është shkak për të qenë farz dënimi i vrasësit,
– akti i shtiblerjes është shkak për ligjet e shitblerjes,
– martesa është shkak për ligjet e aktit martesor,
– qiraja është shkak për ligjet e qirasë.
E dyta: Shkaku, i cili nuk është brenda mundësive të obliguarit të veprojë:
Shembull:
– fillimi i kohës është shkak për të qenë namazi farz,
– afërsia është shkak i trashëgimisë,
– vegjëlia është shkak që ai (fëmija) të ketë kujdestarin e vet.
Shkaku nuk mund të jetë shkak vetëm se nëse i plotëson kushtet dhe është larg pengesave, se përndryshe nuk do të ishte shkak sheriatik.