Dr. Musli Vërbani
Dallimi në mes të përgjithësuesve
Dallimi në mes të llojeve të përgjithësuesve ekziston në perceptimin e faktorëve:
– Përgjithësuesi, i cili ka për qëllim përgjithësimin, posedon faktorin i cili tregon vetëm përgjithësimin e tij.
– Përgjithësuesi, i cili ka për qëllim specifikimin, posedon faktorin i cili tregon se ka për qëllim specifikimin e tij.
– Përgjithësuesi asnjanës është ai, i cili është i zhveshur prej faktorëve, që tregon specifikimin ose përgjithësimin e përgjithmonshëm.
Dallimi në mes të përgjithësuesit specifikues dhe përgjithësuesit i cili ka për qëllim specifikimin
Dallimi në mes të përgjithësuesit specifikues dhe përgjithësuesit i cili ka për qëllim specifikimin, është se:
Përgjithësuesi specifikues është më i përgjithshëm se përgjithësuesi i cili ka për qëllim specifikimin.
E përgjithshmja specifikuese ka qëllim më të gjerë nga ajo çka nuk ka qëllim më pak.
Ajo çka ka për qëllim specifikimin është që ka për qëllim më pak specifikimin, e më shumë jo specifikimin. Ligjëruesi nëse ka për qëllim të parën, e tregon atë çka tregon përgjithësimin, e tek pastaj i nxjerr (përjashton) prej atyre që i tregon fjala, pa marrë parasysh a është përgjithësues apo specifikues, e nuk është përgjithësues që ka për qëllim specifikimin. Shembull:
Janë ngritur njerëzit.
Nëse ka pasur për qëllim të tregojë p.sh. ngritjen e Zejdit, e jo të dikujt tjetër, ky është përgjithësues që ka për qëllim specifikimin.
Nëse ka për qëllim ngritjen e vet Zejdit, ky është përgjithësues specifikues.
Dallim tjetër në mes të përgjithësuesve
Përgjithësuesi i cili ka për qëllim specifikimin, ka nevojë për argumentimin kuptimor, i cili nuk lejon që të nënkuptohen që të gjithë, por që përkufizon dhe i dallon disa.
Përgjithësuesi specifikues ka nevojë për specifikimin me fjalë, në të shumtën e rasteve, ashtu siç është specifikimi i kushtit, përjashtimit dhe qëllimit.
Dr. Musli Vërbani 