Dr. Musli Vërbani

---

 

Kontradikta ndërmjet përgjithësuesit dhe specifikuesit

 

Mund të ndodhë të bie ndesh tregueshmëria e përgjithësuesit dhe tregueshmëria e specifikuesit.

 

Kontradikta ndërmjet përgjithësuesit dhe specifikuesit gjykohet varësisht se në çfarë mase është specifikuesi, ashtu që prershmëria e tyre të jenë të një niveli. Pastaj veprohet me mënyrën për të mënjanuar mospajtueshmërinë.

 

Specifikuesi e specifikon përgjithësuesin nëse specifikuesi nuk është i mëvonshëm.

– Nëse dihet cili është i mëhershëm dhe cili është i mëvonshëm, i jepet përparësi të mëvonshmit.

– Nëse nuk dihet cili është i mëvonshëm vendimi merret në bazë të përparësisë së tyre.

 

Shembull:

“Nisabi” i zekatit të pemëve dhe i të korrave:

Transmetohet në hadithë se Muhamedi a.s. ka thënë :

“Atë çka e ujit qielli (shiu) dhe burimet ose puset, për atë jepet një e dhjeta (5%). E ajo çka ujitet me mjete të ujitjes, sa gjysma e një të dhjetës (5%)”.

Në hadithë tjetër Muhamedi a.s. ka thënë:

“Nuk ka sadaka çka është në më pak se pesë Esvak.” (684 kg ose 715 kg të hurmave)”

Këtu kanë rënë ndesh hadithi i parë me hadithin e dytë.

Hadithi i parë është përgjithësues.

Hadithi i dytë është specifikuesi në atë më pak se pesë Evsak.

Ebu Hanife mendon se nuk kushtëzohet nisabi me atë çka nxirret (kultivohet) prej toke.

Dy nxënësit e tij Ebu Jusufi dhe Muhamedi e kushtëzojnë që të jetë nisabi pesë Evsak (684 kg ose 715 kg).

Shkak i mospajtueshmërisë së tyre janë dy hadithet e sipërpërmendura.

Sipas Ebu Hanifes: Nuk dihet kronologjia e haditheve, për këtë arsye veprohet me prioritaren, pra me përgjithësuesin.

Përgjithësuesi ka përparësi sepse përgjithësuesi obligon zekatin edhe për pakicë, kështu që veprohet me të si rezervë dhe e ka obliguar zekatin për çdo gjë që nxirret nga toka në mënyrë absolute edhe pa e arritur nisabin.

Dy nxënësit e tij Ebu Jusufi dhe Muhamedi e kanë specifikuar hadithin e dytë me të parin, dhe për pemët dhe për të korrurat nuk e kanë obliguar nëse është më pak se pesë Evsak.

Ebu Hanife nuk i ka dhënë përparësi specifikuesit ndaj përgjithësuesit kështu që nuk e ka kushtëzuar nisabin.

Dy nxënësit e tij Ebu Jusufi dhe Muhamedi i kanë dhënë përparësi specifikuesit ndaj përgjithësuesit, kështu që e kanë kushtëzuar nisabin.