“HISTORI TË SEHABEVE DHE NJERËZVE TË MIRË”

Autor: Muhamed Mutevel-li Sharavi.

Përktheu: Dr. Musli Vërbani

–

Pejgamberi a.s. ka thënë: “Unë e qetësoj zemrën time ashtu që i kërkoj falje Allahut për çdo ditë nga njëqind herë”.⁹⁹

Kështu pra, sinqeriteti është vepër e zemrës. Zoti Famëlartë thotë: “Ne e kemi zbritur librin te ti me të vërtetën, andaj, adhuroje Allahun me sinqeritet dhe me vendosmëri.” (Zumer: 2).

Pra, fenë praktikoje me sinqeritet vetëm për Allah. Largoju nga syfaqësia. Kjo sepse ai i cili të sheh nuk të jep asgjë, mirëpo kur e bëni adhurimin për Allah, Ai të jep çdo gjë.

Syfaqësia e zhvleftëson veprën, me gjithë atë ne e pranojmë atë lëmoshë dhe nuk e refuzojmë. Kjo nga shkaku se i bën dobi nevojtarit, mirëpo ai është i dështuar se e ka humbur shpërblimin.

I sinqertë, me sinqeritetin e tij arrin afërsinë me Allahun.

Disa njerëz duke respektuar Allahun arrijnë në nivel të afërsisë me Allahun.

Disa njerëz duke u nderuar nga Allahu, i zbatojnë urdhrat e Allahut, ashtuqë Allahu, nga mëkati e shndërron në dëgjueshmëri ndaj Allahut.

Ngjashëm me gjyqtarin Ajadë, i cili më herët ka qenë plaçkitës. Një herë del në rrugë për të plaçkitur, kur i dëgjon njerëzit duke thënë: Largohuni nga ky vend, sepse këtu është Ajadi, e Ajadit nuk mund t’i shpëton askush.

Kur i ka dëgjuar Ajadi dhe kur e ka kuptuar frikën ndaj tij, e ka kontrolluar veten dhe ka thënë: “Zoti im! Më falë gabimet ashtu që le të qetësohen.”

Allahu e ka dëgjuar lutjen e tij dhe e ka falë.

Pasi ka kërkuar falje dhe është bë prej të devotshmëve, ata të cilët e kanë ditur ashpërsinë dhe egërsinë e tij, e kanë pyetur për atë transformim dhe shkakun e udhëzimit të tij? Ai u ka thënë: Për Zotin, e di shkakun. Isha duke ecur dalëngadalë në tregun e Bagdadit dhe në rrugë e pashë një fletë të Mus’hafit të cilët e shkelnin njerëzit. Shkova dhe e mora, e pashë se ishte e njollosur, e pastrova dhe shkova te shitorja e parfumerisë. E kisha vetëm një dërhem, me atë dërhem bleva parfum dhe e parfumova fletën e mus’hafit dhe e vendosa në një vend të lartë në mur. Për Zotin, e kam dëgjuar një zë. O Ajad, ashtu siç e ke pastruar emrin tim, do ta pastroj emrin tënd. Për këtë arsye e ka nderuar Allahu dhe pas arrogancës së tij është bë prej të afërmve të Allahut.

Pejgamberi a.s. ka thënë: Padyshim se Allahu i ka fshehur tri gjëra nga tri gjëra tjera:

–    E ka fshehur kënaqësinë e Tij te të devotshmit. Mos nënçmo devotshmërinë e askujt.

–    E ka fshehur hidhërimin e Tij te mëkatarët. Mos e nënçmoni mëkatin e ndonjë mëkatari.

–    I ka fshehur sekretet nga krijesat e Tij. Muslimani nuk duhet ta nënvlerësoj asnjë vepër të mirë të ndokujt, se ndoshta ajo vepër është mirësi në tërësi.

Po ashtu mos e nënçmoni mëkatin e ndonjë mëkatari, sado që të jetë e vogël nga shikimi i yt.

Pejgamberi a.s. na ka informuar se:”një grua ka hy në xhehenem për shkak të një maceje, të cilën as nuk e ka ushqyer, as nuk e ka lënë të lirë të ushqehej nga barishtet në tokë”.¹⁰⁰

Kështu Allahu Famëlartë i mban sekretet e Tij ndaj krijesave. Ky njeri e ka nderuar fletën e Mus’hafit të hedhur në tokë, ashtu që e ka pastruar, e ka parfumuar, me të vetmin dërhem të cilin e ka pasur me vete, dhe e ka vendosur në dhomë. Pastaj e ka dëgjuar një zë: O Ajad, do ta pastroj emrin tënd ashtu siç e ke pastruar emrin Tim.

Adhurimin bëjeni vetëm për Zot dhe mos shiko asgjë tjetër. Kjo nga shkaku se nëse shikon diçka tjetër, tek Allahu nuk shpërblehesh. Mos i përshkruaj ortak në atë mënyrë. Pastaj, këtë ajet, Allahu e vazhdon me:

“Pra, fenë e Allahut bëje me sinqeritet.” (Zumer: 3).

Për kë është ligjësuar feja e sinqertë?

Përgjigjja:

Feja e sinqertë është për Allah. Allahu është Ai i Cili shpërblen. Andaj kujdes, veprën tënde në programin e Allahut mos e bëj me qëllim për diçka tjetër pos Allahut. Kjo nga shkaku se nuk do të të shpërblen Allahu dhe nuk të bën dobi ajo vepër.

Kjo është sikurse, Allahu dëshiron të kufizojë njeriun në çdo gjë. Mos bën ndonjë lëvizje e cila nuk të sjellë dobi. Allahu të thotë: Veproje këtë që të kesh dobi. Allahu dëshiron që të të sjellë të mira nga çdo veprim.

Allahu Famëlartë për hipokritët ka thënë:

“S’ka dyshim, munafikët do të jenë në shtresën më të ulët (në fund të zjarrit) dhe për ta nuk do të gjesh mbrojtës, përveç atyre që u penduan, u përmirësuan, iu përmbajtën Allahut (mësimeve të Tij) dhe e praktikojnë sinqerisht fenë e tyre për Allahun. Të tillët do të jenë bashkë me besimtarët, e Allahu ka për t’iu dhënë besimtarëve shpërblim të madh.” (Nisa: 145-146).

Allahu Famëlartë e ka konfirmuar edhe një herë sinqeritetin. Kjo nga shkaku se në zemrat e tyre, që nga fillimi është planifikuar hipokrizia. Çdo organ prej organeve të njeriut bën hipokrizi. Ndërsa vendi i mëkatit të hipokrizisë është zemra. Kjo është çështje sekrete.

Kështu pra, thënia e Zotit Famëlartë “Dhe fenë e tyre e kanë bë sinqeritet vetëm për Allah.” (Nisa: 146), ka zbritur për të konfirmuar domosdoshmërinë e sinqeritetit të pendimit nga hipokrizia. Vendi i sinqeritetit është zemra. Kjo thuaja se pendimi i zemrës është ndryshe nga pendimi i organeve tjera. Pendimi i organeve të trupit është që të ndalohen organet e trupit nga mëkati. Ndërsa, pendimi i zemrës është që të ndalohet zemra nga hipokrizia, ashtu që të pastrohet.

Çdo vepër shpërblehet aq sa ajo vepër është e sinqertë për Allah. Allahu Famëlartë e dallon një njeri nga tjetri në bazë të veprës së mirë të cilën e bën të sinqertë vetëm për Allah.

Për këtë arsye, në rend të parë e kemi vendosur sinqeritetin.

Ndonjëherë, një vepër bëhet para njerëzve dhe ky e merr shpërblimin, ndërsa tjetri e merr barrën dhe dënimin. Me rëndësi është që vepra të jetë e sinqertë për Allah.

Ndonjë njeri thotë: Sinqeriteti është në vepër. Vendi i veprës është zemra dhe përderisa një njeri nuk e ofendon askënd dhe nuk vepron vepra të këqija, dhe nuk e ka të domosdoshme të falet, dhe përderisa ka qëllime të sinqerta, ne themi: Nuk është çështja vetëm te mjeti, por në nijete dhe në vepra. Pejgamberi a.s. ka thënë: “Veprat shpërblehen në bazë të nijetit (qëllimit) dhe secili shpërblehet në bazë të qëllimit”. ¹⁰¹

Vepra është e patjetërsueshme pas nijetit. Nga shkaku se nijeti në vetvete është i dobishëm në vetvete, ndërsa vepra kthehet te njerëzit. Nëse e ke bë nijet të japësh një lëmoshë, nga pasuria jote kanë dobi njerëzit, ndërsa nëse nuk e ke nijet për vepër të mirë, atëherë ajo vepër shkon te fama, ose për të folur mirë për ty njerëzit, atëherë të varfrit kanë dobi ndërsa ti nuk mund të përfitosh asgjë nga ajo pasuri.

Zoti Famëlartë dëshiron që të bëjë krahasimin e veprës tënde me nijetin e sinqertë vetëm për Allah. Vepra është aktivitet i jetës, ndërsa nijeti është ai i cili jep shpërblim pronarit, ose e pengon nga shpërblimi.

Për këtë arsye, Zoti Famëlartë thotë:

“Nëse lëmoshat i jepni haptazi, ajo është mirë, por nëse ato ua jepni të varfërve fshehurazi, ajo është edhe më e mirë për ju dhe Ai ua largon të këqijat. Allahu është i njohur hollësisht për veprat e juaja.” (Bekare: 271).

Allahu Famëlartë dëshiron që ne të japim lëmoshë. I varfri përfiton nga lëmosha, pa marrë parasysh nijetin tënd. Pa marrë parasysh a e ke nijetin që të thuhet për ty: Njeri i mirë i cili jep sadaka, ose jep sadaka që të thuhet: Njeri i mirë dhe i devotshëm, ose jep sadaka pa marrë parasysh se a jep lëmoshën fshehtazi. Vepra reflekton dhe njerëzit përfitojnë deshe apo nuk deshe!

Ti, nëse dëshiron të ndërtosh një objekt. Nijeti yt është që ta pronësosh, mirëpo qindra njerëz përfitojnë nga ajo punë duke filluar:

– nga ai i cili e ka shitur tokën,

– nga projektuesi,

– nga ai i cili e ka përgatitur tokën,

– nga ai i cili i ka vendosur gur themelet,

– ai i cili e ka ndërtuar, e kështu me radhë.

 Ata kanë përfituar nga puna jote se është furnizim për ta, pa marrë parasysh a e ke pasur ndërmend fitimin e tyre apo jo? Ata përfitojnë.

Kështu pra, nga çdo punë përfitojnë njerëzit, deshe apo nuk deshe. Mirëpo, Zoti nuk shpërblen për shkak të veprës, por shpërblen në bazë të nijetit të sinqertë. Nëse ke nijet tjetër, nuk ke shpërblim te Zoti. Kjo nga shkaku se Allahu është i pavarur nga idhujt e idhujtarëve. Për sinqeritetin në fe, Zoti Famëlartë na ka paraqitur një shembull, saqë edhe për ata të cilët janë idhujtarë ku thotë:

“deri kur jeni në anije që lundrojnë me ta (me udhëtarët) me anë të një ere të lehtë dhe janë të lumtur me të (me erën e lehtë), ia beh një erë fortë dhe nga të gjitha anët rrethohen nga valët dhe binden se janë shkatërruar, e lusin Allahun pa farë përzierje të idhujve (duke thënë): Nëse na shpëton nga kjo (katastrofë), ne do të jemi gjithnjë falënderues!” (Junus: 22).

Fjala, “i ka përfshi” e ka kuptimin: Nuk ka shpëtues, nuk ka rrugëdalje, nuk ka mundësi të ikin, dhe nuk ka përfitime në atë gjendje. Aty nuk ka vendstrehim tjetër, përpos vendstrehimit në Allahun. Atëherë, luteni Zotin me sinqeritet.

Fjala, “me sinqeritet” e ka kuptimin e bindjes së thellë të besimit, edhe pse ata kanë qenë të sigurt dhe të qetë.

Pse?

Kjo nga shkaku se nuk e tradhton veten kur të mbetet në rrezik. Atëherë kur të gjendet në rrezik dhe nuk ka mundësi të shpëtojë nga ai rrezik, atëherë kërkon ndihmë tek Allahu dhe i le anash idhujt. Nga natyrshmëria e tij thotë: O Zoti im!

Pjesa e ajetit: “Luteni Zotin me sinqeritet” e ka kuptimin: Lutje fetare me sinqeritet ndaj Allahut, pa kurrfarë njolle të idhujtarisë, qoftë edhe të idhujtarisë së fshehtë. Kjo sepse njeriu nuk e tradhton veten, njeriu i drejtohet drejtpërdrejtë Allahut. Këta, kur i godet fatkeqësia dhe nuk gjejnë shpëtim nga fundosja, atëherë i drejtohen vetëm Allahut. Ndërsa, atëherë kur i shpëton Allahu nga ai rrezik, ata kthehen në të vjetrën.

Për këtë arsye themi se: “Veprat e zemrës as nuk dëgjohen as nuk shihen”. Nijeti i zemrës ndërlidhet drejtpërdrejtë me Zotin. Në të nuk kanë lidhje as dy melaqet: Rekibi (Kontrolluesi) dhe Atidi (i Ashpri). Dihet se ata janë dy melekët e autorizuar për inspektimin dhe shkrimin (regjistrimin) e veprave të njeriut. Për këtë arsye, shohim se Zoti Famëlartë e atribuon veten në shumë vende në Kur’an se është i informuar saktësisht. Është i Butë dhe i Thellë në diturinë e Tij, ashtu që dituria e Tij depërton në thellësi të çështjeve. Ai është i informuar për çdo gjë dhe ka mundësi për çdo gjë.

Zoti Famëlartë thotë:

“Të parët (e njerëzve) nuk mund ta përfshinë Atë, e Ai i përfshinë të parët. Ai është shumë i kujdesshëm, hollësisht i njohur.” (En’amë: 103).

Zotin Famëlartë nuk e ngërthen syri. Zoti sheh në thellësi të çështjeve dhe fshehtësinë e nijeteve.

Zoti Famëlartë është i informuar, Ai ka njohuri për sekretet e çështjeve.

Zoti Famëlartë thotë:

“Andaj, nëse bën shprehjen (lutjen haptazi), Ai e di të fshehtën, madje edhe më shumë se kjo.” (Taha: 7).

Zoti Famëlartë i tregon pejgamberit të tij se do t’i ruan sekretet, ashtu siç i ruan edhe çështjet të cilat nuk janë sekrete. Veprimi publik te Zoti është sikurse veprimi sekret, por edhe më të fshehta se çështja sekrete.

Përderisa Allahu i thotë edhe pejgamberit të sigurt në këtë mënyrë, po ku jemi ne? Kujdes! Mos thoni haptazi fjalë të mira, ndërsa fshehtazi ta mendoni të kundërtën. Kjo sepse Allahu ashtu siç e di fjalën publike e di edhe sekretin dhe e di edhe më të fshehtën se sekretin.

Fjala publike thuhet në mënyrë që ta dëgjon dëgjuesi. Ndërsa sekreti është kur e specifikon ndonjërin dhe i thotë në vesh diçka të cilën nuk dëshiron ta dëgjojnë të tjerët, kështu që i pëshpëritë në vesh. Ndërsa çështja “pëshpëritja” në vesh i thuhet atij tek i cili ke besim.

Sekret quhet kur i thua ndokujt në vesh diçka, që ta qetësosh zemrën, dhe pas kësaj je i sigurt se nuk e përhapë atë çështje sekrete.

Kemi shumë çështje në jetë të cilat e shtrëngojnë gjoksin e njeriut dhe njeriu ka nevojë të çlirohet. Atëherë, është e patjetërsueshme të shprehesh para atij i cili është i njëjtë me ty dhe të shërosh plagë.

Ti dëshiron një njeri i cili të dëgjon dhe të qetëson, të dëgjon dhe të çliron, dhe i cili nuk të befason pasi t’ia tregosh sekretin. Kjo quhet sekret. Por çka është më e fshehtë se sekreti?

Më e fshehtë se sekreti është që të mos e nxjerrësh sekretin nga goja jote. Për këtë arsye, Zoti Famëlartë thotë:

“I mbajtët sekret fjalët e juaja, apo i bëtë publike, pa dyshim se Ai (Allahu) di çka ka në zemra.” (El-Mulk: 13)

Pra, Allahu di edhe para se ta thuash fjalën. Zoti të dëgjon edhe pa folur, Allahu di çka mban në vete dhe nuk ia thua askujt, dhe nuk ia tregon sekretin askujt.

Allahu e di se çka do të veprosh para se të veprosh.

Dituria e Allahut nuk ka të bëjë me atë se a do të thuash diçka haptazi, por dituria e Tij është absolute, përfshinë edhe atë çka ka qenë sekret që nga fillimi, po ashtu e di me diturinë e Tij absolute edhe atë që e thua haptazi.

Zoti Famëlartë thotë:

“çelësat e fshehtësive janë vetëm te Ai, atë (fshehtësinë) nuk e di kush pos Tij. Ai e di çka ka në tokë dhe në det, Ai e di për çdo gjeth që bie dhe s’ka kokërr në thellësi të tokës, s’ka të njomë dhe s’ka të thatë që nuk është (shënuar) në librin e qartë (LehviMahfudh).” (En’amë: 59).

Zoti Famëlartë e di për farën e cila është nën dhe, po ashtu e di gjendjen e asaj fare. Tek Allahu janë të gjitha të fshehtat. Me diturinë e Tij përfshinë çdo gjë. Nuk mund t’i fshihet asgjë. Për këtë arsye Zoti Famëlartë thotë:

“Ata fshihen (turpërohen) prej njerëzve, e nuk turpërohen prej Allahut, e Ai është me ta edhe kur planifikojnë fshehtas thënie me të cilat nuk është i kënaqur Ai. Allahut nuk mund t’i shpëtojnë veprimet e tyre.” (Nisa: 108).

Pasazhi: “Ai është me ata” bën që besimtari të jetë i sigurtë se Allahut nuk mund t’i fshihet asgjë. Ndoshta një person mund të fshihet nga njerëzit, por kurrë nuk mund të fshihet prej Allahut. Kjo nga shkaku se Allahu është me njeriun qoftë ai në vetmi, qoftë ai në shoqëri, qoftë nëse mban diçka sekrete apo e thotë haptazi.

Nëse ndonjëri mund të fshehë diçka nga njerëzit, nuk mund të mbajë sekret prej Allahut.

Fjala “jubijtë”: e ka kuptimin kur e fsheh një lajkë (plan) në shtëpi gjatë natës.

Çdo planifikim i fshehtë quhet “Tebijtë” – (sekret), edhe poqëse bëhet në mes të ditës. Njeriu mban sekret diçka, ashtu që të tjerët të mos e shohin e që pastaj e pengojnë. Ne i themi atij: Ti fshihesh para atij i cili është i ngjashëm me ty, mirëpo nuk mund të fshihesh para Zotit Famëlartë.

Kur dëgjojmë fjalën “Gjithëpërfshirje” e dimë se gjithëpërfshirja përfshinë përfshirjen dhe përfshirësinë, ashtu që nuk i ikë asgjë. E di gjendjen momentale dhe nuk i shpëton asgjë në të ardhmen.

Allahu Famëlartë posedon njohuri gjithëpërfshirëse. Kjo ngase nuk mund t’i fshihet asgjë. Ai është i Plotfuqishëm, andaj asgjë dhe askush nuk mund të ikë prej Tij.

Allahu Famëlartë posedon njohuri mbi të gjitha pjesët e gjithësisë dhe mbi të gjitha detajet e pjesëve të gjithësisë. Ai ka mundësi për gjithçka. Kur të dëgjojmë fjalën “Gjithëpërfshirës” kuptojmë se Zoti Famëlartë përfshinë atë i cili ka dituri dhe detajet e asaj diturie. Nuk mund t’i ikin detajet nga dituria e Tij.

Ai i cili e kupton këtë, e zbaton thënien e Zotit Famëlartë:

“dhe, ata të cilët japin (sadaka-zekatë) nga ajo që u është dhënë, pse dinë se do të kthehen te Zoti i tyre, andaj zemrat e tyre i kanë të frikësuara, Të tillët janë duke nxituar drejt të mirave dhe të parët do t’i arrijnë ato.” (Muëminunë: 60-61).

Të tillët u japin të tjerëve.

– Kemi të drejtën ku njeriu e ka për obligim ndaj të varfërve siç është zekati.

– Pastaj, kemi të drejtën e cila ndërlidhet me “kefarete” (kompensime).

– Pastaj kemi të drejtën e cila ndërlidhet me përbetimet, të cilat njeriu e bënë obligim për vete, pa e obliguar askush.

– Po ashtu kemi të drejtat të cilat ndërlidhen me njerëzit si f.v.: deponimet, të cilat deponohen tek ti. Pastaj gjykimi i drejtë në mes njerëzve.

Si mund të veprohet kjo, ndërsa zemra frikësohet.

Kanë thënë: Po! Kjo nga shkaku se frikësohet se ndoshta sinqeriteti i nijetit nuk përputhet me veprën, dhe përderisa sinqeriteti i nijetit nuk përputhet me veprën ai frikësohet se ndoshta Allahu nuk ia pranon atë vepër. Pejgamberi a.s. ka thënë:

“Zoti im, kërkoj falje nga vepra të cilën nuk e kryej vetëm për Ty, dhe të cilën e ngatërroj me atë që nuk të takon Ty”.¹⁰²

Kështu pra, njeriu kur të vepron një vepër të mirë, ai duhet që atë vepër ta bëjë me sinqeritet. Pra, vepra të jetë vetëm për Allah. Allahu nuk pajtohet me ty që ta veprosh një vepër e që të mos shpërblehesh. Ti, nëse sheh njerëz të cilët nga aktiviteti yt nuk të kompensojnë asgjë, atëherë aktiviteti yt ka dështuar, nuk ka qenë i dobishëm për ty. Allahu xhelozon për ty, dhe të urdhëron që vepra jote të jetë vepër e cila të shpërblen.

Besimtari frikësohet që vepra e tij të mos jetë vepër syfaqësie dhe e pasinqertë. Kjo ngase ai është i bindur se ajo vepër kthehet te Zoti i tij dhe se Zoti e shpërblen varësisht prej sinqeritetit të asaj vepre. Nëse dyshon në vepër se është e pasinqertë, ai frikësohet prej asaj vepre se mund ta nënçmojë në ditën e gjykimit dhe se Allahu nuk do ta shpërblejë për atë vepër.

Kemi vepra të cilat nga aspekti i jashtëm janë vepra fetare, mirëpo në brendi kanë diçka vepër syfaqësie apo vepër për famë, për këtë arsye shohim se njeriu mendon se është fetar dhe thotë: Unë këtë vepër e bëj për Allah, pastaj për ty.

Këtij njeriu i themi: Kur ta bësh një vepër, mos e bashkëngjit nijetin me diçka tjetër, por bëje veprën vetëm për Allah.