“HISTORI TË SEHABEVE DHE NJERËZVE TË MIRË”

Autor: Muhamed Mutevel-li Sharavi.

Përktheu: Dr. Musli Vërbani

–

Zoti Famëlartë thotë:

“E ata që besuan dhe bënë vepra të mira, Ne do t’i vendosim në Xhennete, ku rrjedhin lumenj e ku do jenë përgjithmonë. Premtimi i saktë i Allahut. E kush mund të jetë më i saktë në fjalë se Allahu?” (Nisa: 122).

Ai i cili beson dhe ka bindje të thellë në Allahun, nuk ka mundësi që të largohet nga begatitë e Allahut. Shembull për këtë kemi kur pejgamberi a.s. e ka pyetur njërin prej sehabeve me emrin Harith bin Malik Ensarijun: Si u zgjove o Harith?

Ai i thotë: Jam zgjuar si besimtar i vërtetë.

Sehabiu është përgjigjur me fjalë e cila ka kuptim madhështor të besimit të vërtetë. Për këtë arsye, pejgamberi a.s. i ka thënë: “Ke kujdes çka po thua! Kjo, sepse çdo gjë e ka thelbin e saj, e cili është thelbi i besimit tënd?”.

Sehabiu ju përgjigj: E kam larguar veten time nga kjo botë, e kam angazhuar veten time me namaz të natës dhe me agjërim të ditës, dhe më duket sikurse e shoh arshin e Zotit tim, dhe më duket sikurse i shoh banorët e xhenetit duke e vizituar njëri-tjetrin, dhe më duket sikurse i shoh banorët e xhehenemit duke bërtitur dhe duke rënkuar.

Pejgamberi a.s. i ka thënë: “O Harith, e ke kuptuar, andaj përmbaju asaj çka e ke kuptuar”.⁹⁰  Këtë ia ka thënë tri herë.

Zoti i Madhërishëm ndonjëherë e përdor fjalën “dhe” ndonjëherë e përdorë fjalën “dhe do të”. Çdo përdorim i çdo parafjale e ka specifikën e vet. Çdo mirësi e Allahut është e bukur:

“Ata të cilët besojnë dhe veprojnë vepra të mira do t’i akomodojmë në xhenete nën të cilat do të rrjedhin lumenj.” (Nisa: 122).

Siç kemi thënë, fjala “xhenet” ndonjëherë përdoret për xhenetin e botës tjetër, e ai është xheneti i vërtetë, përderisa sa i përket xhenetit të kësaj bote, mundet që t’i thahen bimët  e pemët, mundet natyra  të bëhet i thatë ose mund të shkatërrohet. Përderisa, sa i përket xhenetit të botës tjetër, ajo është çka ka ushqime dhe pemë të përgjithmonshme.

Nëse fjala “xhenet” nuk përdoret me ndonjë cilësi apo atribut, apo edhe nëse atribuohet por atribuohet me diçka, atëherë merr kuptim tjetër. Siç është fjala e Zotit të Madhërishëm: “Ne i kemi sprovuar banorët e xhenetit (kopshtit), të cilët janë zotuar se do t’i mbledhin frytet herët në mëngjes.” (Kalem: 17).

Po ashtu edhe thënia tjetër e Zotit të Madhërishëm: “Sikurse një xhenet (kopsht) në një kodër të lartë, të cilën e godet një rosë shi.” (Bekare: 265).

Xheneti mbi një rrasë guri është xheneti në një lartësi të lartë. Ai xhenet me ato cilësi është xheneti më i lartë se siç e ka mësuar shkenca bashkëkohore. Kjo nga shkaku se nëse një parcelë është në një lartësi të madhe, atëherë uji nën të nuk mund t’i shkatërrojë bimët dhe pemët e asaj parcele, dhe bimët mbesin të gjelbëruara. Zoti i Madhërishëm thotë: “Dhe jep prodhimtari (fryte të dyfishtë)” (Bekare: 265). Kësaj ia shton: një rosë shiu, dhe se shiu bie nga lartë, dhe se ajo parcelë është mbi një rrasë guri dhe shiu e merr me gjithë rrënjë. Fjala “Talë” përdoret për pastrimin e gjetheve. E gjithë kjo mënyrë e përdorimit të fjalës përdoret për xhenetin.

Ndërsa, në këtë rast Zoti i Madhërishëm thotë: “Xhenete nën të cilat rrjedhin lumenjtë.” (Nisa: 122).

Zoti i Madhërishëm na siguron se xhenetet do të ruajnë gjelbërimin dhe bukurinë e saj. Çështja e parë e cila ia humb gjelbërimin është mungesa e ujit e në mungesë të saj bëhet tharja.

Në Kur’an shohim se ndonjëherë thuhet: “Xhenete, nën të cilat rrjedhin lumenj.” (Nisa: 122). E kjo do të thotë se burimi i ujit rrjedh nga larg.

Ndonjëherë shohim se thuhet: “Xhennete ku burojnë lumenj në ta (nën ato xhenete).”(Nisa: 122)

E kjo nënkupton se asgjë nuk mund ta pengojë ujin. Kjo nga shkaku se uji i cili buron, buron nën xhenet.

Zoti e siguron besimtarin i cili bën vepra të mira se gjithmonë do të jetë në xhenet. Fjala “gjithmonë” do të thotë: qëndrim i gjatë. Por kur Zoti i Madhërishëm thotë: “Gjithmonë do të jetë aty, pa limit”. Kjo do të thotë se: Qëndrimi i gjatë në xhenet kalon në qëndrim pa limit. Kush e ka dhënë këtë premtim: “Premtimi i Zotit është i vërtetë dhe i realizueshëm. Nuk ka premtim më të drejtë se fjala të cilën e jep Allahu.” (Nisa: 122).

Nëse të premton ai i cili e realizon premtimin, Ai është premtimi i Zotit Famëlartë, ndërsa premtimi i atij i cili është i njëjtë me ty ndoshta nuk mund ta realizojë. Kjo sepse që në momentin e realizimit të premtimit mund të ndryshojë mendje, ose edhe nuk mundet të ketë mundësi materiale ose mund të ketë pengesë tjetër e cila e pengon dhe nuk mund ta realizon premtimin e tij. Ose edhe mund të ndryshojë respektin për ty, mirëpo te Zoti nuk ndodhin këto gjëra dhe nuk mund ta pengojë asgjë dhe me Të nuk ka Zot tjetër i cili mund t’i thotë: Jo!

Zoti e realizon premtimin dhe nuk mund ta pengojë asgjë në realizimin e premtimit.

Thënia e Zotit Famëlartë:

“E ata që besuan dhe bënë vepra të mira, Ne do t’i vendosim në Xhennete, ku rrjedhin lumenj e ku do jenë përgjithmonë. Premtimi i saktë i Allahut. E kush mund të jetë më saktë në fjalë se Allahu?” (Nisa: 122). Është fjalë e Tij, që të na e sqaroj Secilin nga ne se: Unë nuk dua të pyes! Mirëpo ka ardhur në formën pyetëse, që të jetë përgjigjje ndaj njerëzve dhe të konfirmon se atë që e premton Zoti, atë edhe e realizon. Nuk ka fjalë të cilën Zoti nuk e realizon!?

Dhe nuk mund të thuhet se: “Nuk munde” Zoti na ruajt nga kjo fjalë – kjo ngase gënjeshtra rezulton nga ai i cili dëshiron të përvetësojë diçka të cilën nuk do të kishte mundësi ta realizojë ose nga frika e atij i cili mund ta gënjejë, mirëpo Allahu është i pa të meta nga ato çështje. Kur të thotë diçka, e realizon!

Zoti Famëlartë e përsëritë: “Kush vepron të mira, qoftë nga mashkulli, qoftë nga femra dhe është besimtar, të tillët hynë në xhenet dhe nuk ju bëhet padrejtësi as sa një grimcë.” (Nisa: 124).

Në këtë rast është përdorur fjala “mashkull” dhe “femër” ashtu që të mos mendohet se folja e cila është në gjuhën mashkullore, në pjesën “vepron” femra është injoruar. Kjo nga shkaku se në të shumtën e ligjeve e shohim, dispozitat për të janë të ndërlidhura në çështjen e mashkullit. Ky është sinjalizim se çështja e saj është e ndërtuar për të qenë e mbrojtur. Mirëpo, çështjet për të cilat nevojitet tekst, atëherë Zoti Famëlartë i potencon: “Dhe kush vepron të mira prej meshkujve ose të femrave”. Zoti i Madhërishëm në këtë rast e ka përdorur fjalën “prej” e cila tregon pjesësinë. Pra, një pjesë e tërësisë, dhe thotë: “Kush vepron prej të mirave”, dhe nuk e ka përdorur formulimin “dhe kush vepron të mira”. Kjo nga shkaku se Zoti i njeh njerëzit. Nuk ka njeri i cili i vepron të gjitha të mirat. Kemi ata të cilët mundohen t’i veprojnë disa prej të mirave varësisht prej kapacitetit të tij. Nga besimtari kërkohet që të veprojë prej të mirave varësisht prej mundësive dhe dhuntisë së tij.

Veprat e mira fillojnë kur njëri i lë çështjet e mira në mirësinë e tyre. Me e lënë të mirën në mirësinë e vet nënkupton që besimtari të mos veprojë keq. Kjo është shkalla e parë, e pastaj njeriu ngritët në vepra të mira të cilat janë në harmoni me hilafetin (mëkëmbësin) e tij në tokë, çdo vepër e cila ka të bëjë me hilafetin (mëkëmbësin) e njeriut është vepër e mirë:

– Njeriu i cili e ndërton një rrugë e cila shpie te pushimorja, ku njerëzit pushojnë nga lodhja llogaritet vepër e mirë.

– Rregullimi infrastrukturor dhe rregullimi i rrugëve të komunikacionit, ashtu që njerëzit t’i realizojnë qëllimet e tyre, llogaritet vepër e mirë.

– Ai i cili punon që njeriu t’i plotësojë nevojat e domosdoshme, llogaritet vepër e mirë.

– Çdo gjë që ka të bëjë me aktivitetin njerëzor është vepër e mirë. Ndonjëherë njeriu vepron vepra të mira por nuk e ka në mendje Zotin, si f.v.: Dijetarët e vendeve të zhvilluara të cilën nuk besojnë në Zot. Po ashtu, ateistët veprojnë vepra të mira për njeriun, si f.v., rregullim të autostradave, zhvillimin industrial, mjetet të cilat janë të dobishme për njeriun sikurse janë zbulimet shkencore. Ndonjëri prej tyre dëshiron që të dëshmojë se ka zbuluar për të mirën e njerëzimit dhe i përshkruhet se ka vepruar vepër të mirë, mirëpo, ai nuk është besimtar, për këtë arsye ata e marrin shpërblimin, mirënjohjet dhe dekoratat nga njeriu për punën e tyre, mirëpo te Zoti ata nuk kanë shpërblim.

Ndonjëri thotë: Padrejtësia, a është vepër e mirë apo e keqe?

Ne shohim se ndonjëri thotë: Ai i cili vepron keq duhet të dënohet! Ndëshkimi është çështje e cila nuk llogaritet padrejtësi. Zoti i Madhërishëm thotë: “Ndëshkimi i së keqes është me dënim të ngjashëm (me të keqen).” (Esh-Shura: 40)

Ai i cili vepron mirë, shpërblehet me dhjetë të mira, ndoshta shpërblimi mund të jetë edhe shtatëqind fish, e kjo është mirësi shtesë prej Allahut. Mirësia prej Allahut është e pa përcaktuar dhe e pakufishme. E, atëherë pse është përdorur në këtë rast “dhe nuk ju bëhet padrejtësi as sa një grimcë.” (Nisa: 124). Përderisa atyre u është dhënë shpërblim i shumëfishtë?

Ne themi: Mirësia e Zotit nuk është e detyrueshme, si f.v.: Ai i cili e merr në punë një punëtore me pagë mujore 100 lira egjiptiane në muaj, e pastaj në fund të muajit ia jep shtesë edhe 50 lira, apo edhe 100 lira egjiptiane. Pastaj një muaj më vonë i jep vetëm pagën mujore. Shtesa të cilën ia ka dhënë punëdhënësi ka qenë mirësi nga punëmarrësi. Ndërsa shtesën të cilën e jep Allahu është krejtësisht ndryshe. Është shtesë e pakufishme dhe nuk e kthen prapë. Këtë kuptim e ka pjesa e ajetit: “Dhe nuk u bëhet padrejtësi as sa një grimcë. Zoti Famëlartë nuk shpërblen një të mirë me një të mirë, por një të mirë e shpërblen me dhjetë të mira, e deri në shtatëqind fish dhe nuk e ndalë atë mirësi shtesë.”

Për Zotin, nëse e ndalë atë mirësi është padrejtësi për njeriun. Nuk mund të krahasohet mirësia e Zotit me mirësinë e njeriut. Njeriu mund ta ndërpres mirësinë, ndërsa Zoti nuk e ndërprenë mirësinë. Zoti i Madhërishëm thotë:

“Thuaj: “Vetëm mirësisë së Allahut dhe mëshirës së Tij le t’i gëzohen, se është shumë më e dobishme se ajo që grumbullojnë ata.” (Junus: 58).

Ata të cilët bëhen banorë të xhenetit hynë në xhenet në bazë të thënies së Zotit të Madhërishëm: “Ata hynë në xhenet dhe nuk u bëhet padrejtësi as sa një grimcë.” (Nisa: 124).

Fjalën Nekirë: është pjesë nga lëvozhga e hurmës ajo është tepër e imët.

Pastaj kemi edhe fjalën “Fetilë” e cila i ngjason fijes së perit në brendi të hurmës.

Pastaj kemi edhe fjalën “kitmirë” e cila është shtresë e imët e cila gjendet mbi shtresën e kockës së hurmës.

Zoti i paraqet shembujt nëpërmjet këtyre elementeve shumë të vogla për të kuptuar mirësitë e Allahut për besimtarët:

“Atyre që besuan dhe bënë vepra të mira, Allahu u premtoi falje për mëkate dhe shpërblim të madh.” (Maide: 9).

Nëse e analizojmë fjalën “premtim” ndonjëherë vjen në formë tjetër gramatikore. Kështu që ndonjëherë përdoret “veade”- premtim për të mirë, e ndonjëherë përdoret “evade” – premtim për të keq. Mirëpo nëse me këtë fjalë nëse nuk përmendet e premtuara, atëherë që të dy format janë të barabarta. Ashtu që:

Lejohet të thuhet “veadtuhu”- për të mirë.

Lejohet të thuhet “Veadtuhu” për të keq.

Mirëpo nëse nuk i bashkëngjitet e premtuara, atëherë “veade” përdoret për të mirë, ndërsa “evade” përdoret për të keq.

Nëse premtoj për keq ose për të mirë, nuk e realizojë premtimin e keq, por e realizoj premtimin e mirë. Kur thuhet “premtim i Allahut”, ky është premtim absolutisht i realizueshëm. Kjo ngase ai i cili mund ta thyej premtimin është njeriu te i cili mund të ndikojë xhelozia, ashtu që kur të vjen momenti i realizimit të premtimit e shohim se njeriu mund të jetë në gjendje të cilën nuk mund ta realizon ose edhe ndërron mendje. Mirëpo kur është në pyetje premtimi i Allahut, atëherë nuk ka vend për xhelozi, por Ai i ka në kompetencë xhelozitë e të tjerëve. Për këtë arsye premtimi i Allahut është premtim absolut i zbatueshëm, e që nuk mund të ketë forcë tjetër e cila mund të ndikojë në mosrealizimin e premtimit. Përderisa sa i përket premtimit njerëzor, mund të vjen ndonjë forcë tjetër e cila ndikon në mosrealizimin e premtimit. Përderisa sa i përket premtimit njerëzor, mund të vjen ndonjë forcë tjetër e cila ndikon në mosrealizimin e premtimit: “Atyre që besuan dhe vepruan vepra të mira, Allahu u premton atyre falje.” (Maide: 9).

Zoti i Madhërishëm sqaron se falja është për çdo rob të Tij, e jo vetëm për të mirët dhe për të devotshmit, por ju drejtohet edhe atyre të cilët kanë bë mëkate, se edhe ata falen. Kjo nga shkaku se largimi i dëmit ka prioritet ndaj sjelljes së dobisë. Ndonjëherë ti je i ulur, kur sakaq paraqitet një njeri nga ana e djathtë për të të dhënë mollë, papritmas paraqitet një tjetër i cili dëshiron që të të bie shuplakë. Cila anë dominon në atë rast?

Patjetër se do të reagosh ndaj atij i cili dëshiron që të të dëmtojë. Zoti Famëlartë, në rend të parë i fshinë mëkatet me falje të gabimeve. Zoti Famëlartë sjellë çështje të cilat e tërheqin vëmendjen e njeriut ku thotë: “Dhe kush i shmanget zjarrit dhe hynë në xhenet, ai ka korrur sukses.” (Ali Imranë: 185).

Hapi i parë i suksesit është shmangia nga zjarri.

Hapi i dytë është hyrja në xhenet.

 Zoti Famëlartë e pengon dëmin dhe e largon atë, pastaj e sjell dobinë. Për këtë arsye thotë: “për ta ka falje”.

Njeriut, në fillim nuk i shkon mendja për t’i realizuar dëshirat, mirëpo i shkon mendja te çështjet prej të cilave frikësohet dhe në rend të parë frikësohet, frikësohet prej dëmit (pengesave), frikësohet se ndoshta nuk do të ketë sukses. Kështu pra, largimi i dëmit ka prioritet nga sjellja e dobisë.

“Për ta ka falje dhe shpërblim madhështor.” (Maide: 9).

Çdo shpërblim i punës së njeriut në këtë botë humb dhe zhduket. Kjo nga shkaku se njeriu vdes. Përderisa, sa i përket shpërblimit të botës tjetër, mbetet përgjithmonë. Është shpërblim që nuk e humb njeriu dhe njeriu nuk e humb atë.

Kur Zoti Famëlartë flet për një koncept, atë koncept e ndërlidhë me besimin dhe me veprat e mira, ashtu që njeriu të jetë i përgatitur. Kjo ngase njeriu e shpreson të mirën dhe frikësohet e keqja.