Dr. Musli Vërbani

 

Këshilla fisnike

 

 “enne Muhammeden resulullah”

 

Këshilla nr. 6

 

Muhammedi a.s. ka thënë: “Kur të fillojë koha e namazit, dikush prej juve le të thërras ezanin…”

Në një hadith tjetër Muhammedi a.s. ka thënë:  “Muez-zini në ditën e kijametit do të jetë më i gjati dhe më i larti”.

E kemi treguar disa herë se gabimet në lexim ndahen në:

1. Gabime të rënda: Gabimet të cilat janë gabime të patolerueshme (lehnul xhelij), që do të thotë gabim i qartë dhe i madh, dhe
2. Gabime të lehta, mund të jenë gabime të tolerueshme (lehnul hafij), që do të thotë janë gabime që shumë pak hetohen dhe nuk e prishin kuptimin e leximit, por ndryshojnë vetëm konstruktin e leximit. Këtu bëjnë pjesë gabimet në përsosmërinë e rregullave. Këtë lloj të gabimit e kuptojnë vetëm të specializuarit. P.sh: Mosgjatja plotësisht e zanoreve të gjata, apo mospraktikimi plotësisht i cilësive, por praktikimi pjesshëm i cilësive të shkronjave.

Tash, të shikojmë pjesën e tekstit të ezanit ”Esh-hedu enne Muhammede-n- resuulull-llaah”, edhe pse shkruhet kështu, këndohet “Esh-hedu enne Muhammede-r- resuulull-Llaah”.

Këtë çështje e sqarojmë si në vijim:

Sikurse te fjalët “en” dhe “la” ku bëhet bashkangjitja dhe shkrirja e shkronjës prej “n” në “l“ ashtu e kemi edhe tenvinin prej theksit “n” në shkrirje dhe në bashkangjitje me shkronjën “r”  sepse kemi të bëjmë me  rregullin e cila quhet “IDGAM”.

IDGAM do të thotë bashkëngjitje.

E bashkëngjitja është dy llojesh:

Bashkëngjitje e Ç’HUNDËRZUAR (GOJORE) dhe

Bashkëngjitje e HUNDËRZUAR (HUNDORE).

Shkronjat e idgau bilaa guneh janë” L” dhe “R”   që do të thotë se: Nëse në fund të fjalës ndodhet nuni i pavokalizuar (me sukun) apo tenvini, ndërsa fjala në vijim fillon me njërën prej shkronjave: “ l” apo “r”, atëherë nuni i pavokalizuar (me sukun) apo tenvini shkrihet dhe depërton në njërën prej këtyre shkronjave, dhe bëhen një trup i përbashkët, i dyfishuar, por i pa hundorëzuar.

Përfundim: Nuk thuhet: Esh-hedu enne Muhammeden resulull-Llaah

Por këndohet: Esh-hedu enne Muhammede-r- resuulull-Llaah

 

Këshillat fisnike do të vazhdojnë